Η επιθετικότητα ως μέρος της ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού.
Αναμφισβήτητα όλοι οι άνθρωποι από παιδιά γεννιόμαστε με επιθετικά ένστικτα, τα οποία είναι θεμελιώδη, αρχέγονα και συνδέονται με την αυτοσυντήρηση και την επιβίωσή μας.
Η επιθετικότητα λοιπόν στα παιδιά αποτελεί από τη βρεφική ηλικία ακόμα μέρος της ανάπτυξής τους και υγιής εκδήλωση αυτής.
Δεν είναι ούτε καλή, ούτε κακή γιατί προηγείται της εκμάθησης των επιτρεπτών και μη επιτρεπτών συμπεριφορών, του σωστού και του λάθους. Προηγείται ακόμα και της ρύθμισης των συναισθημάτων, η οποία ξεκινά αργότερα στη νηπιακή δηλαδή ηλικία και συνεχίζεται εφ’ όρου ζωής.
Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουν τα παραπάνω οι γονείς;
Οι γονείς είναι σημαντικό να γνωρίζουν τα παραπάνω για να αποφεύγουν τη σύγχυση και τον πανικό.
Ένας γονιός που δεν μπορεί να αποδεχθεί το κλάμα, τη ματαίωση, το θυμό ή που προσδοκά από το παιδί υπερβολική υπακοή, αφενός περνά το μήνυμα ότι δεν κατανοεί τις δύσκολες στιγμές του παιδιού, αφετέρου το οδηγεί σταδιακά στο να αποκοπεί από ένα μέρος της εμπειρίας του, να το θεωρήσει κακό και να οδηγηθεί σε μια ψευδή συμμόρφωση. Θα λέγαμε πως από τη μία χρειάζεται ο γονιός να δείξει κατανόηση ως προς τα συναισθήματα του παιδιού. Καθώς και να το μάθει το ίδιο να τα αναγνωρίζει. Από την άλλη μέσα από ένα σύστημα οριοθέτησης ο γονιός θα καθοδηγήσει το παιδί στη διάκριση μεταξύ του συναισθήματος και της συμπεριφοράς. Όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά, όχι όμως όλες οι συμπεριφορές. Ιδιαίτερα τις βίαιες και επιθετικές πράξεις χρειάζεται να μάθει το παιδί να τις αποκλείει από τη ζωή του.
Πότε η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να ανησυχήσει τους γονείς;
- Όταν με την πάροδο του χρόνου εδραιώνεται και γίνεται η κύρια μορφή αντίδρασης σε καταστάσεις που αγχώνουν, στενοχωρούν ή θυμώνουν το παιδί.Με άλλα λόγια το παιδί δεν αναπτύσσει εναλλακτικούς τρόπους ρύθμισης των συναισθημάτων του για την αντιμετώπιση των παραπάνω καταστάσεων.
- Εάν η επιθετικότητα διαταράσσει σημαντικά την ικανότητα του παιδιού να αλληλεπιδρά θετικά με τους γύρω του.
Τι χρειάζεται να παρατηρήσω όταν το παιδί εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά;
- Σε ποιο πλαίσιο την εκδηλώνει; Στο σχολείο, στο σπίτι, παντού; Αν η επιθετικότητα εκδηλώνεται σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο μήπως αυτό κάτι έχει να μας πει για τις σχέσεις που διαμορφώνονται εκεί;
- Τι προηγείται της επιθετικής συμπεριφοράς; Παρατηρούμε κάτι που την πυροδοτεί; Π.χ η ματαίωση του παιδιού από την αποτυχία;
- Σε ποια περίοδο της ζωής του παιδιού εκδηλώνεται η επιθετική συμπεριφορά; Βρίσκεται το παιδί σε μια δύσκολη αναπτυξιακή φάση; Υπάρχουν γεγονότα που διαταράσσουν την οικογενειακή ζωή, όπως πχ απώλειες;
- Τι ατμόσφαιρα επικρατεί μες την οικογένεια; Είμαστε σε μια κατάσταση σχετικής ηρεμίας ή έντασης; Οι ενήλικες πως διαχειριζόμαστε τις δύσκολες καταστάσεις και τα συναισθήματα; Το παιδί εκτίθεται σε βίαια πρότυπα;
- Τέλος είναι σημαντικό να αναρωτηθούμε πως αντιδρούμε εμείς στην επιθετική συμπεριφορά του παιδιού. Μας τρομάζει, μας θυμώνει, μας πανικοβάλλει; Την θεωρούμε πρόβλημα και ασχολούμαστε με αυτή σε τέτοιο βαθμό, ώστε όλες μας οι αλληλεπιδράσεις με το παιδί εκτυλίσσονται πια γύρω από αυτή; Αισθανόμαστε ήρεμοι; Αισθανόμαστε αποτελεσματικοί με τη διαχείριση των παραπάνω;
Όλα έχουν το νόημά τους και αν καταφέρουν οι παραπάνω προβληματισμοί να κινητοποιήσουν τη σκέψη μας, μπορούμε μέσα από την κατανόηση της κατάστασης να λειτουργήσουμε προληπτικά ως προς τα παραπάνω, με ό,τι δηλαδή αντιληφθούμε πως εν τέλει σχετίζεται με την εκδήλωση της επιθετικής συμπεριφοράς του παιδιού.
Παρ’όλα αυτά αν αντιλαμβανόμαστε ότι, όπως είπαμε παραπάνω, η επιθετική συμπεριφορά έχει εδραιωθεί στο παιδί και η διαχείρισή της δυσκολεύει, θα ήταν χρήσιμο να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό. Μέσα από τη συμβουλευτική και τη συνεργασία μαζί του οι παρεμβάσεις θα μπορούσαν να αποδειχθούν ιδιαίτερα αποτελεσματικές τόσο για το παιδί, όσο και για την οικογένεια συνολικά.
 |
ΑπάντησηΠροώθηση |
